Όταν το μωρό φτάσει τους 4-5 μήνες και η μητέρα χρειάζεται είτε να επιστρέψει στην εργασία της είτε να διαθέσει προσωπικό χρόνο για τον εαυτό της, ξεκινάει να ψάχνει ένα κατάλληλο περιβάλλον ή ένα κατάλληλο άτομο για να φροντίζει κάποιες ώρες της ημέρας ό,τι πολυτιμότερο έχει στη ζωή της. Η Δρ Μοντεσσόρι πίστευε ότι όσο πιο μικρό το παιδί, τόσο πιο εκπαιδευμένος πρέπει να είναι ο άνθρωπος που θα το προσέχει και τόσο πιο μελετημένο πρέπει να είναι το περιβάλλον που θα το θρέψει. Γι’ αυτό και δημιούργησε ένα ειδικό περιβάλλον για παιδιά από 5 μηνών μέχρι περίπου την ηλικία των 15 μηνών. Διάλεξε να το ονομάσει nido (ιταλική λέξη που σημαίνει φωλιά ). Τα βρέφη αυτής της ηλικίας έχουν ανάγκη ακριβώς από μια φωλιά – μια ατμόσφαιρα οικογενειακής θαλπωρής – και το nido είναι η «φωλιά» πέρα από το σπίτι!
H βάση και το υπόβαθρο της παιδαγωγικής μας φιλοσοφίας που καθοδηγεί τη δουλειά μας στη Φωλιά, είναι ο σεβασμός στο ρυθμό του κάθε παιδιού, η συνεχής παρατήρηση, ώστε να γνωρίζουμε καλύτερα το κάθε παιδί, και η κάλυψη των διαφορετικών αναγκών που θα εκφράσει το καθένα ξεχωριστά. Οι βρεφοκόμοι παρατηρούν το κάθε βρέφος και ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές του, ανταποκρίνονται στην ανάγκη του να κινηθεί ελεύθερα, να αναπτύξει τη γλώσσα, ενώ παράλληλα προσφέρουν την κατάλληλη αισθητηριακή αγωγή για αυτή την ηλικία. Η Φωλιά παρέχει ένα ασφαλές σπιτικό περιβάλλον όπου το βρέφος μπορεί να κινηθεί όποτε θέλει, να δει και να πιάσει όμορφα αντικείμενα, να ακούσει ωραία τραγούδια, ποιηματάκια και κουβεντούλες, κοντά σε άτομα που νοιάζονται μόνο να υποστηρίζουν τις ανάγκες του.
Θα αναρωτιέστε, πώς όμως θα περάσει το παιδί μου την ημέρα του στο περιβάλλον μας;
Το βρέφος σας θα περάσει μέρος της ημέρας του σε έναν φωτεινό χώρο, που θα έχει θέα έναν όμορφο κήπο, ειδικά διαμορφωμένο για παιδιά της ηλικίας του. Το βρέφος, παρόλο που είναι ξαπλωμένο, θέλει να δει, να πιάσει, να ακούσει, να νιώσει εμπιστοσύνη, έτσι ώστε να ξεκινήσει να αναπτύσσει τη γλώσσα και την κίνηση. Χρειάζεται κίνηση και δράση γιατί το μυαλό του είναι δραστήριο και απορροφά μέσα από τις αισθήσεις του. Τα μάτια του είναι ζωηρά και λαμπερά και περιμένει να δεχθεί όλα τα ωραία αντικείμενα που του προσφέρει η βρεφοκόμος. Εξερευνά με περιέργεια τον κόσμο του, αναζητώντας νέα ερεθίσματα. Στην αρχή λοιπόν, όταν θα είναι μόνο ξαπλωμένο, θα μπορεί να κινείται ελεύθερα, σε ένα ειδικό στρωματάκι τοποθετημένο κοντά σε έναν χαμηλό καθρέφτη όπου θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί και να αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Θα κοιτάζει τα μόμπιλο, ορισμένα από τα οποία θα έχουν κρεμαστεί κοντά του, ώστε να μπορεί να τα πιάνει με το χεράκι του, και θα ανταποκρίνεται στα ποικίλα ερεθίσματα που θα του προσφέρει η βρεφοκόμος.
Η περίοδος αυτή είναι μια περίοδος πολλών σωματικών και ψυχολογικών αλλαγών. Καθώς θα αναπτύσσεται όλο και πιο πολύ η κινητική ικανότητα του βρέφους, το περιβάλλον της Φωλιάς, είναι έτοιμο να του προσφέρει ειδικό εκπαιδευτικό υλικό που θα το βοηθήσει στον συντονισμό των κινήσεων, στο μπουσούλισμα, στην απόκτηση της όρθιας στάσης και φυσικά, στα πρώτα του βήματα. Η παρατήρηση του γύρω χώρου ξυπνάει το ενδιαφέρον του παιδιού και θέλει να πιάσει τα πάντα!
Το παιδί αρχίζει να ασκεί το χέρι μετακινώντας τη θέση των αντικειμένων γύρω του, ανοίγοντας και κλείνοντας πόρτες, τραβώντας συρτάρια, βάζοντας καπάκια στα μπουκάλια κ.ο.κ.. Μέσα από αυτές τις ασκήσεις αποκτά μεγαλύτερη επιδεξιότητα. Προσφέρουμε επίσης αντικείμενα και παιχνίδια που το βρέφος μπορεί να πιάσει και να εξερευνήσει. Kαθώς εξασκεί τα χεράκια του, αποκτάει συγχρόνως πλούσιες αισθητηριακές εμπειρίες, επειδή το κάθε αντικείμενο, το έχουμε διαλέξει με προσοχή ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού αυτής της ηλικίας.
Οι βρεφοκόμοι, έχουν εκπαιδευτεί ώστε να φροντίζουν όχι μόνο τις σωματικές ανάγκες του βρέφους σας, αλλά και τις ψυχολογικές. Έχουν εκπαιδευτεί να επικοινωνούν με το βρέφος, ακόμα και αν εκείνο δεν μπορεί να μιλήσει. Για να ενισχύσουν την προσπάθεια που κάνει το βρέφος να κατακτήσει τη γλώσσα του, οι βρεφοκόμοι μιλάνε αργά και καθαρά, ονοματίζοντας όλα τα αντικείμενα στο περιβάλλον με έναν τρόπο που τραβάει το ενδιαφέρον του παιδιού, γιατί σε αυτό το στάδιο θέλει να ξέρει τα ονόματα των πραγμάτων. Του διαβάζουν βιβλία ειδικά για την ηλικία αυτή και μπαίνουν σε έναν χορό συζήτησης. Παντού στο χώρο υπάρχουν εικόνες με αντικείμενα και ζώα που απεικονίζουν τον πραγματικό και τόσο όμορφο κόσμο μας.
Ακούμε μουσική, παίζοντας μουσικά κρουστά όργανα, τραγουδώντας και χορεύοντας. Αλλά μουσική είναι επίσης και ο ήχος της βροχής, ο ήχος που κάνουν τα ξερά φύλλα όταν τα πιάνουμε, ο αέρας που φυσάει… Παντού υπάρχει μουσική, και τραβάμε την προσοχή του παιδιού σε αυτούς τους φυσικούς ήχους που το περιβάλλουν.
Τα βρέφη θα έχουν άμεση πρόσβαση και στον κήπο που συνδέεται με το εσωτερικό τους περιβάλλον. Έχουμε σχεδιάσει τον κήπο ειδικά για το παιδί αυτής της ηλικίας, ώστε το βρέφος θα έχει τη δυνατότητα να εξερευνήσει με ασφάλεια, να κοιτάξει τα δέντρα, να ακούσει το κελάιδισμα των πουλιών, να μυρίσει τα λουλούδια, να μπουσουλήσει στο χορτάρι…. μέχρι και να κάνει τις πρώτες του αναρριχήσεις στους ειδικούς λοφίσκους που του παρέχουμε!
Οι θηλάζουσες μητέρες έχουν τη δυνατότητα να έρχονται και να παραμένουν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο για όση ώρα χρειάζεται να θηλάσουν το μωρό τους. Μια σημαντική αλλαγή που γίνεται σε αυτό το στάδιο είναι η διαδικασία του απογαλακτισμού. Η εισαγωγή της τροφής του περιβάλλοντος είναι για το παιδί μια ευχάριστη εμπειρία. Αρχίζει να δοκιμάζει νέες γεύσεις καθισμένο στο τραπεζάκι του μαζί με τη βρεφοκόμο. Αρχίζει σιγά σιγά να ενδιαφέρεται για το περιβάλλον που βρίσκεται, σκουπίζοντας το φαγητό ή το νερό που έπεσε στο τραπέζι, ξεφλουδίζοντας ένα μανταρίνι, αλλά και προσέχοντας τον ίδιο του τον εαυτό, μαθαίνοντας να σκουπίζει το πρόσωπο και τα χέρια του μετά από κάθε γεύμα. Στην πορεία θα καθίσει σε ένα πιο μεγάλο τραπέζι με άλλα βρέφη που τρώνε όλα μαζί το φαγητό τους, και έτσι αποκτάει σιγά σιγά την αίσθηση της κοινότητας.
Είναι απίστευτο πόσες σωματικές και ψυχικές αλλαγές συμβαίνουν σε αυτό το μικρό βρέφος, μέσα σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα! Γύρω στην ηλικία των 15 μηνών θα παρατηρήσετε το παιδί σας να διαμορφώνει τον ίδιο του τον εαυτό: η γλώσσα του «λύνεται», κινείται διαρκώς και επιθυμεί να εμπλακεί σε ό,τι ακριβώς κάνετε, μιμείται την έκφραση, την κίνηση και αναπαράγει το λεξιλόγιό σας, ακόμα και τον τόνο της φωνής σας! Όχι μόνο αρχίζει να τρώει μόνο του, αλλά ξεκινάει να περπατάει και να ενδιαφέρεται όλο και πιο πολύ για το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Σίγουρα θα το έχετε δει και εσείς στο σπίτι: το παιδί σας θέλει να ασχολείται με δουλειές του σπιτιού, να κάνει όλο και πιο πολλά πράγματα μόνο του, και να καταπιάνεται με πιο πολύπλοκες δραστηριότητες. Το παιδί σας διανύει ένα δραστήριο και δημιουργικό στάδιο ανάπτυξης, και φυσικά χρειάζεται να του προσφέρουμε κι άλλα ερεθίσματα, ώστε να χτίσει τη μοναδική του προσωπικότητα. Η Φωλιά δεν το ικανοποιεί πια….Το παιδί σας είναι έτοιμο για ένα καινούργιο περιβάλλον!
